Nước mắm Phan Thiết là một trong những thương hiệu nước mắm nổi tiếng trên thị trường Việt Nam và Quốc tế. Thị trường nước mắm Phan Thiết có rất nhiều thương hiệu nổi tiếng, có từ lâu đời. Sau đây chúng ta cùng điểm qua một số sản phẩm nước mắm truyền thống Phan Thiết ngon.
Trước khi đi vào các thương hiệu nước mắm ngon Phan Thiết, chúng ta cùng tìm hiểu qua nước mắm truyền thống Phan Thiết là gì?
Nước mắm truyền thống Phan Thiết là tên gọi chung các loại nước mắm xuất xứ từ Phan Thiết, một địa phương có nghề làm nước mắm truyền thống lâu đời.
Nước mắm truyền thống Phan Thiết thuộc loại “lão làng” và đã có mặt ở hầu hết tại các thị trường trong nước. Nước mắm Phan Thiết đã có từ thời Phan Thiết có tên là Tổng Đức Thắng . Những nhà làm nước mắm khi đó đã làm được nhiều nước mắm và bán ở Đàng Ngoài. Ðến đầu thế kỷ 20, nước mắm Phan Thiết đã có một nhãn hiệu nổi tiếng là nước mắm Liên Thành, được bán rộng rãi trong Nam ngoài Trung.
Về mặt thương hiệu, từ năm 2007, tên gọi này đã được luật hoá khi Uỷ ban Nhân dân tỉnh Bình Thuận đăng ký bảo hộ vô thời hạn trên lãnh thổ Việt Nam để chứng nhận xuất xứ cho các loại nước mắm truyền thống được chế biến theo đúng tiêu chuẩn chất lượng và An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) trong địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, ngoài Việt Nam, trước đó 8 năm, từ ngày 1 tháng 6 năm 1999 một công ty tên là Kim Seng, trụ sở tại California (Mỹ) đã đăng ký thương hiệu “nước mắm nhỉ thượng hạng Phan Thiết” tại Văn phòng bản quyền sáng chế và nhãn hiệu thương mại Hoa Kỳ
Nguyên liệu nước mắm truyền thống Phan Thiết
Nước mắm truyền thống Phan Thiết chủ yếu được làm từ cá cơm và nhiều loài các khác tùy vào mỗi lần tàu về và muối hạt.
Có nhiều loại cá cơm như cá cơm sọc tiêu, cơm than, cơm đỏ, sọc phấn, phấn chì, cơm lép… nhưng ngon nhất là cá cơm than và sọc tiêu. Cá cơm, xuất hiện từ tháng tư cho đến tháng tám âm lịch, là loại cá nhỏ, con to chỉ bằng ngón tay út hay bằng chiếc đũa, nhưng phân rã thành mắm nhanh, nên thời gian thành nước mắm cũng ngắn. Tuy nhiên, nhiều nhà làm nước mắm lâu năm cho biết chất lượng còn phụ thuộc vào thời gian đánh bắt cá, nhất là cá tháng tám, con nào cũng đều béo mập thì nước mắm mới ngon và đạt độ đạm cao nhất.
Cách chế biến nước mắm truyền thống Phan Thiết
Chế biến trong thùng lều
Người ta dùng loại thùng gỗ hình trụ gọi là thùng lều, cao 2 – 2,5 m, đường kính 1,5 – 2 m, dung tích từ 2.5-8 m3 để muối cá. Sở dĩ người ta phải dùng loại gỗ mềm như bằng lăng, mít, bờ lời để làm thùng là vì khi “niền” lại bằng dây song, chạy quanh mặt ngoài thân thùng, các mảnh gỗ được siết chặt vào nhau, không còn khe hở.
Cá cơm đánh bắt về được chọn lựa kỹ, bỏ những con to hay nhỏ quá hoặc không tươi. Cá được đem vào muối không cần rửa lại vì trước khi đem lên bờ, cá đã được rửa bằng nước biển. Khi muối tỷ lệ thường dùng là 10 cá 4 muối, hay 3 cá 1 muối. Hai thành phần đó trộn chung cho thật đều mà không để nát, gọi là chượp. Sau khi cho chượp vào đầy thùng lều thì phủ lên cá kè đã được kết lại như tấm chiếu, rải một lớp muối lên trên rồi cài vỉ tre trên mặt và xếp đá đè xuống.
Sau 2-4 ngày người ta mở nút lù có cụm lọc ở đáy thùng lều tháo dịch cá chảy ra. Dịch này gọi là nước bổi, do các enzymes trong ruột cá giúp thuỷ phân phần nội tạng cá mà thành. Nước bổi có thành phần đạm, nhưng có mùi tanh, chưa ăn được, thường được lọc bỏ váng bẩn để làm nước châm vào các thùng chượp đã chín nhằm tăng độ đạm.
Sau khi nước bổi rút, chượp trong thùng xẹp xuống và bắt đầu quá trình thuỷ phân chính. Tác nhân chính của quá trình này là một loại vi khuẩn kỵ khí thì cần thời gian từ 8-18 tháng thì mới thuỷ phân xong thân cá. Khi quá trình này hoàn thành, tức chượp chín, thì nước mắm hình thành trong suốt với màu từ vàng rơm tới nâu đỏ cánh gián (tuỳ theo từng mẻ cá) không còn mùi tanh mà có mùi thơm đặc trưng.
Nước nhất được rút từ thùng lều được gọi là nước mắm nhỉ – hoàn toàn từ thân cá thuỷ phân mà thành (nước mắm ngon nhất). Sau khi đã rút nước nhỉ, người ta đổ nước châm vào để rút tiếp nước hai gọi là nước mắm ngang. Mỗi lần rút, độ đạm càng giảm, nên để có sản phẩm có độ đạm đồng nhất bán ra thị trường, người ta phải đấu trộn các loại nước mắm có độ đạm khác nhau.
Chế biến trong lu
Đây là phương pháp làm nước mắm phổ biến ở Phan Thiết, đặc biệt là trong các cơ sở nhỏ. Cách ướp chượp, tỷ lệ cá và muối, vẫn theo cách dùng thùng lều. Điểm khác biệt là chượp ướp trong lu và lu được đậy kín phơi ngoài trời thay vì để trong nhà như thùng lều. Bằng cách này, nhiệt độ trong lu thường cao hơn, chượp mau chín hơn.
Một số thương hiệu, sản phẩm nước mắm Phan Thiết có mặt trên thị trường được nhiều người biết đến:
Nước mắm hiệu Con cá vàng (PT FISACO)
Nước mắm hiệu Con cá vàng là thương hiệu lớn, uy tín trên thị trường nước mắm truyền thống tại Phan Thiết, Bình Thuận. Là công ty Cổ phần nước mắm lớn nhất tỉnh Bình Thuận với diện tích hơn 5000m2, Sản phẩm của Công ty Cổ phần nước mắm Phan Thiết (PT FISACO) với nhãn hàng nổi tiềng được nhiều người biết đến như: nước mắm Tứ tuyệt 40 độ đạm, nước mắm Tam tài 30 độ đạm, Nước mắm Nữ hoàng 45 độ đạm và sản phẩm mới là nước mắm ruốc… Ai đi du lịch về cũng thường ghé mua cho mình những sản phẩm nước mắm ngon làm quà và đặc biệt là nước mắm Tứ tuyệt hiệu Con cá vàng
Địa chỉ Công ty: 65 Nguyễn Thông, Phường Phú Hài, Thành phố Phan Thiết, Tỉnh Bình Thuận
Đại lý tại TPHCM: 34 Trần Văn Ơn, Phường Tân Sơn Nhì, Quận Tân Phú, TPHCM
Điện thoại: 0989.94.96.97 – 0907.649.778
Nước mắm Dì Mười Tiếp
Nước mắm Dì Mười Tiếp là sản phẩm lâu đời, cơ sở sản xuất nước mắm tại phường Hàm Tiến, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận. Nước mắm truyền thống Dì Mười Tiếp được chế biến từ nguyên liệu cá cơm ở vùng biển Phan Thiết. Nguyên liệu luôn được tuyển chọn rất kỹ lưỡng nhằm đảm bảo hương vị đặc trưng tinh túy của nước mắm. Đúc kết từ phương pháp cổ truyền tại địa phương, qui trình sản xuất nước mắm truyền thống Dì Mười Tiếp luôn tuân theo một công thức riêng đảm bảo dòng nước mắm sản xuất ra sẽ đạt chất lượng cao với hương vị thơm ngon, đậm đà, màu vàng rơm óng ánh.
Nước mắm Ngọc Định
Đây là thương hiệu nước mắm cá cơm nguyên chất không chỉ nổi tiếng tại Phan Thiết Mũi Né mà còn nổi tiếng trên cả nước. Nước mắm ngon này được tinh chế từ những con cá cơm nguyên chất được đánh bắt ngoài biển khơi, cùng với phương pháp chế biến truyền thống đã tạo nên một hương vị nước mắm Phan Thiết Mũi Né đặc trưng, kích thích vị giác
Nước mắm Thanh Thể
Nước Mắm Thanh Thể là món quà thiết thực cho du khách xa gần tới thăm Phan Thiết. Với trên 20 năm kinh nghiệm sản xuất nước mắm đây thực sự là một hãng nước mắm uy tín số một cho sự chọn lựa của người tiêu dùng. Nước mắm Thanh Thể là nước mắm nhĩ nguyên chất hoàn toàn từ thân cá cơm thủy phân mà thành, nên giàu độ đạm và hương vị tuyệt vời, không lẫn tạp chất hay chất gây hại với sức khỏe con người
Nước mắm Hải Thắng
Nước mắm Hải Thắng được biết đến nhờ sản phẩm chất lượng, hương vị đậm đà và đảm bảo an toàn thực phẩm. Được chế biến theo phương pháp truyền thống nhưng thương hiệu nước mắm này vẫn đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm
